Rotterdam Woont

Systematische
documentatie van
150 jaar Rotterdamse woningbouwprojecten

Belangrijk

Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies om de bezoeker een optimale gebruikerservaring te kunnen bieden. Lees er meer over in onze Privacyverklaring.

Hoe het werkt

Welkom

Hier is ruimte voor een welkomstbericht voor de (terugkerende) bezoeker van Rotterdam Woont en een korte introductie tot zowel het onderzoek, als de resultaten op deze website. Alsmede kort aandacht voor hoe de website ongeveer werkt.

  • A

    Atlas

    Hier vind je alle objecten uit de woontlas terug.
  • B

    Bibliotheek

    Op zoek naar essays en verhalen over onderwerpen uit de architectuur?
  • G

    Gids

    Thematische verzamelingen van objecten uit de atlas en essays uit de bibliotheek.
  • S

    Stichting

    Informatie over ons onderzoek en de doelstelling van de stichting.
Alkoofwoning Jacob Catsstraat

Alkoofwoning Jacob Catsstraat

Bouwgeschiedenis: Dit is een voorbeeld van een zogenaamde alkoofwoning zoals die er in de tweede helft van de negentiende eeuw op grote schaal in Rotterdam werden gebouwd om de bevolkingsgroei op te vangen. Dit woningtype, vaak ook in meer lagen gebouwd, was populair bij zelfbouwers en beleggers die de woningen verhuurden. Hier betreft het een blokje van negen woningen, winkelhuis en pakhuis, dat in één bouwaanvraag werd gerealiseerd door dezelfde persoon. Alkoofwoningen hebben een inpandige slaapruimte met bedsteden. Volgens de woningwet van 1901 werden die om gezondheidsreden niet meer toegestaan: alle ruimten in een woning moesten aan de buitenlucht grenzen. In Rotterdam werd dit soort woningen echter nog tot 1937 gebouwd. Heden ten dage zijn er weinig meer van te vinden, door verbouw en sloop.

Stedenbouwkundige context:
De Jacob Catsstraat was één van de eerste straten die in het Oude Noorden werden aangelegd, in meestal gesloten bouwblokken. Dit blokje vormt de hoekoplossing met de Wiekstraat. De algemene opzet, straatbreedte, bouwhoogte, architectuur en gevelornamenten was duidelijk bedoeld voor de middenstand.

Ontsluiting:
In de bouwaanvraag wordt gesproken van ”vrije bovenwoningen”. Alle woningen hebben dus de eigen voordeur aan de straat.

Voorzieningen: De hoek is opgezet als winkelwoning en daarnaast een pakhuis.

Aantal kamers /indeling: De woningen op nr. 23 hebben beide een voorkamer, meestal de ‘mooie kamer’ en een achterkamer tevens woonkeuken met aanrecht. In het midden is de alkoof met twee dubbele bedsteden. Voor enige ventilatie is er een luikje naar de gang  Er is geen sanitair. Er werd gebruik gemaakt van heet water van de waterstoker en van het badhuis in de buurt. Op de gang is het toilet, de zogenaamde plee. En er is een aantal bergkasten en een kolenhok. In elke kamer is een stookplaats. De zolder werd voor en achter door twee families gebruikt, als slaapplaats voor kinderen en als bergruimte  Er is ook een gemeenschappelijke bergkelder.

Constructie: Traditionele baksteenbouw met houten vloeren en balklagen. Oud Hollandse dakpannen met aan de straatzijde een zogenaamd wolfseinde en aan de achterkant een gemetselde topgevel. Er is een houten paalfundering.
Renovatie: De woning nr. 23 is gerenoveerd en ingericht in de oorspronkelijke situatie en als museumwoning te bezichtigen. AvW

___
referenties:
Thuis in Rotterdam, 2001

  • Type: Meergezins: beneden/bovenwoning
  • Jaar: 1896
  • Aantal: 9
  • Adres: Jacob Catsstraat 23
  • Oppervlakte: 65m2
  • Architect: Nederlof, H.
  • Cliënt: Nederlof, H.
  • Aannemer: Nederlof, H
  • Wijk: Oude Noorden
  • Project ID: 1.1896.1
  • Periode: Periode 1
  • Oude Noorden

    Het Oude Noorden is de grootste stadsvernieuwingswijk van Rotterdam, maar heeft toch een dorps karakter. De wijk is in de tweede helft van de negentiende eeuw ontstaan tussen de Rotte, de vaarroute vanuit het polderland naar het centrum en de Bergweg, de oude kade naar Hillegersberg. Roemruchte Rotterdammers zijn in deze wijk geboren, zoals de schilder Willem de Kooning, de voetballers Coen Moulijn en Wim Jansen en de televisiepresentator Wilfried de Jong. In 1975 is de stadsvernieuwing begonnen in deze veelkleurige wijk met een interessante stedenbouwkundige geschiedenis.

    Lees meer over de wijk Oude Noorden

  • Periode 1

    De woonomstandigheden in de oude stadsdriehoek van Rotterdam verschillen sterk. De rijken wonen in luxueuze huizen, maar het gros van de bevolking woont in eenvoudige huizen. Buiten de stadsmuren staan boerderijen en buitenplaatsen en er zijn ook nog wat inmiddels geannexeerde dorpen en buurtschappen. Door de aanleg van de Nieuwe Waterweg en de daaropvolgende economische expansie groeit de bevolking van 72.000 naar 300.000 in 1900. De woningbouw wordt in deze glorietijd van het liberalisme aan het particulier initiatief overgelaten. Met snel uit de grond gestampte kleine, onhygiënische woningen in smalle straten zonder groen als resultaat. Vaak worden rug-aan-rugwoningen toegepast. De hygiënische omstandigheden zijn abominabel en een gevaar voor de volksgezondheid. De stad pakt de problemen aan door de aanleg van het Waterproject vanaf 1854 en later de drinkwaterleiding en een rioolstelsel.
01 / 01
01 / 03