Rotterdam Woont

Systematische
documentatie van
150 jaar Rotterdamse woningbouwprojecten

Belangrijk

Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies om de bezoeker een optimale gebruikerservaring te kunnen bieden. Lees er meer over in onze Privacyverklaring.

Hoe het werkt

Welkom

Hier is ruimte voor een welkomstbericht voor de (terugkerende) bezoeker van Rotterdam Woont en een korte introductie tot zowel het onderzoek, als de resultaten op deze website. Alsmede kort aandacht voor hoe de website ongeveer werkt.

  • A

    Atlas

    Hier vind je alle objecten uit de woontlas terug.
  • B

    Bibliotheek

    Op zoek naar essays en verhalen over onderwerpen uit de architectuur?
  • G

    Gids

    Thematische verzamelingen van objecten uit de atlas en essays uit de bibliotheek.
  • S

    Stichting

    Informatie over ons onderzoek en de doelstelling van de stichting.
Arbeiderswoningen Scheepvaartstraat

Arbeiderswoningen Scheepvaartstraat

Bouwgeschiedenis: In 1924 ontwierp Oud, als architect van de Gemeentelijke Woningdienst Rotterdam, een rij arbeiderswoningen in Hoek van Holland, dat in 1921 door Rotterdam was geannexeerd. De bouw werd uitgevoerd in 1926 en 1927. Het complex is geïnspireerd op de ideeën van de kunstenaarsgroep De Stijl, waarvan Oud een van de oprichters was. In 1982 werd het complex gerestaureerd in samenwerking met de weduwe van Oud. Daarbij raakte de functionele kwaliteit van de woningen op de achtergrond, waardoor het restauratiewerk in 2000 opnieuw werd aangepakt als werkgelegenheidsproject. De woningen zijn tegenwoordig aangewezen als Rijksmonument.

Stedenbouwkundige context: Het project bestaat uit twee rijen functionalistische woningen, uitgevoerd in wit stucwerk met halfronde uiteinden waarin winkels zijn gevestigd. Enkele jaren na dit ontwerp werd bij het Kiefhoek-complex in Rotterdam-Zuid ook gekozen voor een ronde hoekoplossing. In het midden van het blok bevindt zich een doorgang met poort naar het achterterrein. De balkonplaat met uitkraging loopt boven de rondlopende winkelpuien door en volgt de hoek over de hele lengte van de voorgevel. De straatzijde van dit blok wordt beschouwd als een van de beste ontwerpen van Oud. Tuinmuurtjes accentueren de entreepartijen, terwijl de ronde straatlampen aan de uiteinden opvallende blikvangers zijn. De achtergevel heeft een heel ander karakter, voornamelijk opgetrokken uit metselwerk op de begane grond. De daklijsten achter zijn ook geheel anders dan aan de voorgevel, waar ze ontbreken. In een latere fase zijn in de achtertuinen schuurtjes geplaatst die niet in het oorspronkelijke ontwerp zaten.

Ontsluiting: Het betreft een rij onder- en bovenwoningen met de voordeur in de tuintjes aan de straatkant.

Voorzieningen: In de ronde delen bevinden zich winkels op de begane grond.

Aantal kamers: De benedenwoningen zijn op een ingenieuze manier beurtelings twee- en vierkamerwoningen. De bovenwoningen zijn allen gelijk en hebben twee slaapkamers. Na de restauratie is de differentiatie gewijzigd.

Woonoppervlakte: De grote benedenwoningen zijn circa 77 m2, de kleine benedenwoningen circa 58 m2. De bovenwoningen hebben allen een woonoppervak van circa 47 m2.

Constructie: De bouwmuren zijn vermoedelijk van beton en de gevels zijn metselwerk, grotendeels met stucwerk. RB

___
Referenties:
Bouwkundig Weekblad 1927 p. 386; i10 1927 p. 45, 281, 284; De Stijl 1927-79/84; L’Architecture Vivante 1928-II; H. Oud – J.J.P. Oud, 1984; E. Taverne e.a. – J.J.P. Oud Compleet Werk, 2001
M. Steenhuis, D’Laine Camp, M. Kamphuis – Arbeiderswoningen in Hoek van Holland, J.J.P. Oud. Ontwerp, bouw, beheer en renovaties 1923-1999, Rotterdam 1999
rijksmonument 46867

  • Type: Meergezins: beneden/bovenwoning
  • Jaar: 1927
  • Aantal: 39
  • Adres: 2e Scheepvaartstraat 91-133
  • Oppervlakte: 47m2 - 77m2
  • Architect: Oud, J.
  • Cliënt: Gemeentelijke Woningdienst
  • Aannemer: Uyterlinde, A.
  • Wijk: Hoek van Holland (dorp)
  • Project ID: 2.1927.2
  • Periode: Periode 2
  • Hoek van Holland (dorp)

    De Nieuwe Waterweg werd tussen 1866 en 1868 dwars door een zandplaat voor de kust gegraven. De arbeiders vestigden zich tijdelijk op de plek langs het kanaal, waarmee het dorp Hoek van Holland is ontstaan. 15 jaar later werd het Pantserfort gebouwd om de Maasmond te beschermen tegen aanvallen. Op 1 januari 1914 werd Hoek van Holland bij Rotterdam gevoegd en ontwikkelde het zich tot badplaats. De Tweede Wereldoorlog heeft diepe sporen nagelaten in de kuststreek. Het badplaatsgedeelte van Hoek van Holland is vrijwel geheel gesloopt ten behoeve van de bouw van de Atlantikwall. Hoek van Holland heeft ambitieuze plannen om uit te groeien tot een vierseizoenenbadplaats. Met de naam Waterwegcentrum worden strand, cultuur, natuur en rust gepromoot. Langs het strand van circa 250 meter breed en 3,5 km lang worden 1.200 nieuwe woningen gebouwd.
  • Periode 2

    Onder druk van de arbeidersbeweging en het opkomend socialisme wordt in 1901 de Woningwet aangenomen. Hierdoor worden een w.c., drinkwater, riolering, een rookkanaal voor de kachel en ventilatie verplicht. Het duurt nog jaren voor deze wet effect heeft; in Rotterdam worden tot ver in de jaren dertig nog woningen met alkoven (inpandige kamers) gedoogd. De overheid stelt niet alleen regels voor de woningbouw, maar neemt ook zelf initiatieven. In 1916 wordt de Gemeentelijke Woningdienst opgericht met o.a. J.J.P. Oud als architect. De architecten en stedenbouwkundigen van het Nieuwe Bouwen richten hun aandacht vooral op de functionele plattegronden en goedkope woningbouw. Ze experimenteren met moderne materialen als beton, staal en glas en nieuwe concepten als hoogbouw en strokenbouw. Verlichte ondernemers laten tuindorpen bouwen zoals Heijplaat en Vreewijk. Stadsbouwmeester Witteveen heeft een voorkeur voor monumentale stedenbouw met gesloten bouwblokken.
01 / 01
01 / 02