Rotterdam Woont

Systematische
documentatie van
150 jaar Rotterdamse woningbouwprojecten

Belangrijk

Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies om de bezoeker een optimale gebruikerservaring te kunnen bieden. Lees er meer over in onze Privacyverklaring.

Hoe het werkt

Welkom

Hier is ruimte voor een welkomstbericht voor de (terugkerende) bezoeker van Rotterdam Woont en een korte introductie tot zowel het onderzoek, als de resultaten op deze website. Alsmede kort aandacht voor hoe de website ongeveer werkt.

  • A

    Atlas

    Hier vind je alle objecten uit de woontlas terug.
  • B

    Bibliotheek

    Op zoek naar essays en verhalen over onderwerpen uit de architectuur?
  • G

    Gids

    Thematische verzamelingen van objecten uit de atlas en essays uit de bibliotheek.
  • S

    Stichting

    Informatie over ons onderzoek en de doelstelling van de stichting.
Tuindorp Vreewijk

museumwoning

Tuindorp Vreewijk

Bouwgeschiedenis: In 1913 werd door een twintigtal Rotterdamse notabelen de NV ‘Eerste Rotterdamsch Tuindorp’ opgericht met als doel het huisvesten van armere arbeidersgezinnen in goedkope, degelijke huizen. De NV verkocht aandelen en gebruikte staatsleningen om landbouwgrond te kopen en de bouw van woningen te financieren. In 1916 is daarnaast de NV Maatschappij voor Volkshuisvesting ‘Vreewijk’ opgericht als bouwonderneming/aannemer die aanspraak kon maken op staatssteun volgens de woningwet. Tussen deze ondernemingen en de gemeente is continu onderhandeld over het financieren van de woningen en de openbare voorzieningen.
Rijksarchitect H.P. Berlage werd eind 1913 gevraagd het eerste ontwerp voor de tuinvoorstad Vreewijk te maken. Dit stratenplan werd daarna ingevuld met circa 8 woningbouwcomplexen van 100 tot 200 woningen die werden uitgewerkt door de architectenbureaus Granpré Molière Verhagen Kok en De Roos & Overeijnder. Tot de Tweede Wereldoorlog zijn door deze bureaus totaal 17 complexen gebouwd. Complex 14 omvat woningen en een dorpspleintje (Brink) met enkele algemene voorzieningen.

Stedenbouwkundige context: Na het eerste stedenbouwkundige plan van Berlage heeft, op zijn advies, het bureau Granpré Molière Verhagen Kok het verdere stedenbouwkundige ontwerp voor zijn rekening genomen. Stratenpatronen werden afgeleid van de telkens aangekochte gronden en er werd een duidelijke hiërarchie aangebracht tussen ruime hoofdaders langs water voor verkeer en groen en smallere zijstraten met een trottoir aan slechts één zijde. Bijzonder is een plan voor aanleg van verschillende hagen en bomen om plekken een eigen karakter te geven. Er werd vanaf 1924 toegezien op het onderhoud van privé-tuinen door een eigen tuinencommissie.

Voorzieningen: WC en keuken, vliering voor wasdrogen, een vóór- en ruime achtertuin en veel openbaar groen voor de deur.

Aantal kamers: 6 kamers en zolder (in 1918 genoeg voor totaal 10 slaapplaatsen).

Woonoppervlakte: Totaal 82 m2.

Constructie: Traditioneel, fundering op staal.

Renovatie: In de jaren zeventig en tachtig zijn bijna alle 5700 woningen in Vreewijk door verschillende architectenbureaus gerenoveerd (aangepast aan de eisen uit die tijd). In 2008 is de 88-jarige bewoner van het eerste uur overleden en is deze woning door Museum Rotterdam en woningbouwcorporatie Havensteder als ‘museum’ ingericht. LvZ

  • Type: Eengezins: rijtjeswoning
  • Jaar: 1918
  • Aantal: 76
  • Adres: Lede 40 (museumwoning)
  • Oppervlakte: 82m2
  • Architect: Roos & Overeijnder, De
  • Cliënt: Vreewijk, NV Maatschappij voor Volkshuisvesting
  • Aannemer: Vreewijk, NV
  • Wijk: Vreewijk
  • Project ID: 2.1918.1
  • Periode: Periode 2
  • Vreewijk

    [70 ha. – 6.864 woningen – 13.663 inwoners – WOZ: 1.942 euro/m2]* Het initiatief voor het stichten van dit tuindorp kwam van bankier Van der Mandele, die in 1913 de NV Eerste Rotterdamsch Tuindorp oprichtte. Berlage maakte het eerste vliegervormige stedenbouwkundige ontwerp rondom de Lede. Het architectenbureau Granpré Molière, Verhagen & Kok ontwierp de eerste 119 ééngezinswoningen en verzorgde de stedenbouwkundige uitwerking van de wijk. Vreewijk is tussen 1917 en 1942 gebouwd.

    Lees meer over de wijk Vreewijk

  • Periode 2

    Onder druk van de arbeidersbeweging en het opkomend socialisme wordt in 1901 de Woningwet aangenomen. Hierdoor worden een w.c., drinkwater, riolering, een rookkanaal voor de kachel en ventilatie verplicht. Het duurt nog jaren voor deze wet effect heeft; in Rotterdam worden tot ver in de jaren dertig nog woningen met alkoven (inpandige kamers) gedoogd. De overheid stelt niet alleen regels voor de woningbouw, maar neemt ook zelf initiatieven. In 1916 wordt de Gemeentelijke Woningdienst opgericht met o.a. J.J.P. Oud als architect. De architecten en stedenbouwkundigen van het Nieuwe Bouwen richten hun aandacht vooral op de functionele plattegronden en goedkope woningbouw. Ze experimenteren met moderne materialen als beton, staal en glas en nieuwe concepten als hoogbouw en strokenbouw. Verlichte ondernemers laten tuindorpen bouwen zoals Heijplaat en Vreewijk. Stadsbouwmeester Witteveen heeft een voorkeur voor monumentale stedenbouw met gesloten bouwblokken.
01 / 01
01 / 03