Rotterdam Woont

Systematische
documentatie van
150 jaar Rotterdamse woningbouwprojecten

Belangrijk

Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies om de bezoeker een optimale gebruikerservaring te kunnen bieden. Lees er meer over in onze Privacyverklaring.

Hoe het werkt

Welkom

Hier is ruimte voor een welkomstbericht voor de (terugkerende) bezoeker van Rotterdam Woont en een korte introductie tot zowel het onderzoek, als de resultaten op deze website. Alsmede kort aandacht voor hoe de website ongeveer werkt.

  • A

    Atlas

    Hier vind je alle objecten uit de woontlas terug.
  • B

    Bibliotheek

    Op zoek naar essays en verhalen over onderwerpen uit de architectuur?
  • G

    Gids

    Thematische verzamelingen van objecten uit de atlas en essays uit de bibliotheek.
  • S

    Stichting

    Informatie over ons onderzoek en de doelstelling van de stichting.
Wandeloord – Reserveboezem II

gesloopt

Wandeloord – Reserveboezem II

Bouwgeschiedenis: In 1919 werd de Gemeentelijke Woningdienst opgericht in een tijd van woningnood, stijgende bouwkosten en teruglopende particuliere bouw, die ook niet meer voldeed aan de nieuwe voorschriften (zie bouwhistorie: alkoof = smal-diep-goedkoop  ten opzichte van portiek = breed-ondiep-duur). De gemeente wilde zelf laten zien welke kwaliteit van volkswoningbouw werd gewenst volgens de Woningwet van 1901. Eerder nog dan in Spangen werd hier in het gebied Reserveboezem gestart met de nieuwe stedenbouw. Aan zes particuliere architecten werd opdracht verstrekt voor een plan van 421 woningen (zie wijkhistorie).

Stedenbouwkundige context:
Het ontwerp werd gemaakt door stedenbouwkundige Pieter Verhagen: gesloten, strakke bouwblokken aan lange straten, uitgekiende straatprofielen, een compacte verkaveling met hoge dichtheid; op enkele plaatsen een verruiming met een parkje. Binnen deze structuur werd een grote verscheidenheid aan woningtypen gerealiseerd in overwegend vier bouwlagen:  een voorbeeld voor moderne volkswoningbouw.

Ontsluiting: Bijzonder van deze nieuwe aanpak was dat, mede naar voorbeelden in Duitsland  en Amsterdam, hier de eerste portiekwoningen in Rotterdam zijn gerealiseerd; ze waren het alternatief voor de toen nog zeer gangbare alkoofwoning. Het complex is in 2008 gesloopt als 1e fase van een grootschalig herstructureringsplan.
Plattegrond: De portiek is een gemeenschappelijk trappenhuis waaraan alle voordeuren zijn gelegen voor 6 à 8 zelfstandige woningen. Conform de nieuwe voorschriften van licht en lucht zijn er geen inpandige vertrekken en liggen alle ruimten aan de buitengevel. De woonkamer en één slaapkamer liggen meestal aan de straatzijde, de keuken en overige slaapkamers aan de achterzijde waar ook een inpandig balkon ligt (loggia). De wc is op de overloop, een bad/wasruimte was hooguit een kast. De beganegrondwoning heeft meestal een tuintje. De zolder is deels voor gemeenschappelijk gebruik.
Aantal kamers: Het complex bevat drie- en vierkamerwoningen.
Woningoppervlak: De woonoppervlakte varieert van 48 tot 57 m2 .
Voorzieningen: In de wijk waren ook enkele kleine winkels opgenomen.
Constructie: Het skelet is in baksteen met houten balklagen en pannen daken. De buitengevels zijn ook in baksteen opgetrokken, verlevendigd door topgevels, uitkragingen, versieringen en ornamenten.  Kozijnen, ramen en deuren zijn van grenenhout.
Renovatie: In de jaren tachtig zijn de meeste woningen in deze wijk zogenaamde hoogniveau gerenoveerd. AvW

___
Referenties:            
Luning Prak: ‘Het Nederlandse Woonhuis 1800-1940’ (blz. 21)
Van Ravesteijn: ‘Rotterdam in de negentiende eeuw’ (1924)
Gemeentewerken: ‘Rotterdam, zijn woningen vroeger en nu’ (1950; heruitgave 2011)
Rotterdam Woont: Beschrijving wijkhistorie
Rotterdam Woont: Beschrijving bouwhistorie: de 3 levens van de Alkoofwoning

  • Type: Meergezins: portiekwoning
  • Jaar: 1919
  • Aantal: 16
  • Adres: Wandeloordstraat 61-91
  • Oppervlakte: 48m2 - 57m2
  • Architect: Goor, C. van
  • Cliënt: Gemeentelijke Woningdienst
  • Aannemer: Onbekend
  • Wijk: Nieuw Crooswijk
  • Project ID: 2.1919.2
  • Periode: Periode 2
  • Nieuw Crooswijk

    Tussen het Schuttersveld en de Boezemlaan ligt Nieuw Crooswijk. Deze arbeidersbuurt uit het interbellum heeft door de brede lanen, de ligging tussen twee begraafplaatsen en de nabijheid van het Kralingse Bos een redelijk groen karakter. Dit in tegenstelling tot Oud Crooswijk. Deze wijk werd vanaf 1900 in een veel hogere dichtheid bebouwd en daar heeft vanaf 1970 een intensieve stadsvernieuwingsoperatie plaatsgevonden. In Nieuw Crooswijk is tussen 1980 en 1995 binnen de bestaande structuur beperkt nieuw gebouwd en gerenoveerd. Sinds 2005 is de wijk onderworpen aan een intensieve herstructurering waarbij uiteindelijk 85% van de woningen moet worden gesloopt.

    Lees meer over de wijk Nieuw Crooswijk

  • Periode 2

    Onder druk van de arbeidersbeweging en het opkomend socialisme wordt in 1901 de Woningwet aangenomen. Hierdoor worden een w.c., drinkwater, riolering, een rookkanaal voor de kachel en ventilatie verplicht. Het duurt nog jaren voor deze wet effect heeft; in Rotterdam worden tot ver in de jaren dertig nog woningen met alkoven (inpandige kamers) gedoogd. De overheid stelt niet alleen regels voor de woningbouw, maar neemt ook zelf initiatieven. In 1916 wordt de Gemeentelijke Woningdienst opgericht met o.a. J.J.P. Oud als architect. De architecten en stedenbouwkundigen van het Nieuwe Bouwen richten hun aandacht vooral op de functionele plattegronden en goedkope woningbouw. Ze experimenteren met moderne materialen als beton, staal en glas en nieuwe concepten als hoogbouw en strokenbouw. Verlichte ondernemers laten tuindorpen bouwen zoals Heijplaat en Vreewijk. Stadsbouwmeester Witteveen heeft een voorkeur voor monumentale stedenbouw met gesloten bouwblokken.
01 / 04
01 / 03